اصفهان قبل از صفوی هر چند هم فراز و نشیب های تاریخ قالیبافی داشته باشد اتفاق چندان مهم و قابل ذکری را شاهد نبوده است. آنچه که مسلم است شکل گیری حرفه ای قالیبافی را در اصفهان، از عصر شاه عباسی بایستی دنبال کرد.
هنر دوستی شاهان صفوی و ارج و منزلتی که این سلسله برای هنرمندان قایل بودند و خصلت پسندیده ای که هر چیز را در حد کمالش می خواستند، انگیزه هایی بود تا با توسل به آن بهترین هنرمندان از هر صنف و طبقه ای، در کارگاههای شاهی گرد آیند و آثار ارزنده ای را به وجود آورند که هنوز، بعد از طی قرون متمادی چشم و عقل را یارای باور آن نیست.
قالی های ارزشمند این دوره چه در اصفهان بافته شده و چه در شهرهای اطراف آن نشان دهنده توجه ویژه به هنر قالیبافی آن عصر می باشند.
کارگاههای قالی بافی دربار صفوی متصل به کاخ سلطنتی در جنوب عالی قاپو بین میدان شاه و چهل ستون، با استفاده از بهترین مواد اولیه همواره زیر نظر شخص شاه عباس بزرگ به کار می پرداختند. این اهتمام ویژه شاه صفوی موجب شد تا اصفهان آنروزگار سهم بزرگی را دربافت شاهکارهای برجای مانده در موزه های مختلف جهان را عهده دار گردد
روی جلد آخرین شماره |
این فصلنامه همزمان در دو نسخه مستقل ایتالیایی و انگلیسی توسط انتشارات گره متعلق به دکتر طاهر صباحی در ایتالیا به چاپ رسیده و در میان علاقمندان به هنر قالیبافی از طریق اشتراک توزیع می گردد.
علاقمندان برای تهیه این فصلنامه در ایران می توانند درخواست خود را از طریق ارسال ایمیل اعلام نمایند.
روزنامه "گسترش صنعت" در گزارشی به معرفی "موزه فرش ایران" پرداخته است. این گزارش در پی می آید:
موزه فرش تهران در طول سالیان فعالیت خود از سال 1356، فعالیتهای متعددی را برای حفظ و ارایه شاهکارهای دستباف ایرانی به علاقهمندان در سراسر جهان کرده است. این مرکز با ارایه صدها کتاب درباره فرشهای ایرانی و قالیهای مشرق زمین در کتابخانه تخصصی خود، شرایط مساعدی برای پژوهش هنرمندان و پژوهشگران در حوزه هنر و صنعت فرش فراهم آورده است.
این موزه، همچنین، به همت مسوولان و دستاندرکاران خود در طول سیسال فعالیتش نمایشگاههای متعددی در تالارهای خود برگزار کرده است که از مهمترین آنها میتوان به نمایشگاه سجادهها و قالیهای طرح محراب سده دهم تا چهاردهم، نمایشگاه قالیهای گل برجسته از قرن هشتم تا دوره معاصر نمایشگاه فرشهای باغی، نمایشگاه طرح قالی و نمایشگاه تاثیر بنای قدسی روی فرش اشاره کرد.
نمایشگاه تاثیر بنای قدسی روی فرش تازهترین نمایشگاهی است که در حال حاضر، در تالار فوقانی موزه فرش در حال برگزاری است.
چندی است به جهت ندانم کاری و عدم مسئولیت بعضی از مسئولان امر کشوری میراث فرهنگی ایران در دسترس غارت بعضی از کشور های غاصب قرار گرفته و مسئولین همچنان در خواب غفلت و در بی تفاوتی بسر می برند استفاده از نام ایران یا پرشیا به هر نحوی وسکوث ما ایرانیان و عدم برخورد با این متخلفین نام و جایگاه ایران ما را به مخاطره انداخته است. بعد از چین که نقشه های فرش دستباف و پاکستانی ها که که نام پرشیا ترک ها که نام و فرش و .. و .. بستنی اکبر مشهدی ...و اسپانیا که نام ونشان زعفران ایران اعراب بادیه نشین که نام همیشه جاوید خلیج فارس را ...و..و.. را در ژاپن به غارت بردند.... سرانجام چشمانمان به بنگلادشی های مقیم ژاپن روشن که که در روز روشن در فستیوال غذای بین المللی با نام و پرچم جمهوری اسلامی ایران مبادرت به فروش غذای غیر ایرانی و آبجو به ژاپنی ها می نمایند که این امر باعث تعجب ژاپنی ها گردیده است. با هشیاری بعضی از ایرانیان وطن پرست و اخطار به برگزار کنندگان این فستیوال فعلا از اعمال زشت این فروشندگان بنگلادشی جلوگیری بعمل آمد. |
نخستین برنامه از برنامههای گوناگون سفارت جمهوری اسلامی ایران به مناسب پیروزی بزرگ انقلاب اسلامی ایران در توکیو امروز جمعه اجرا شد.
به گزارش خبرنگار آفتاب از ژاپن، احمد معافی مدیر این نمایشگاه در گشایش این نمایشگاه به حاضران هدف خود را زنده کردن فرش ایرانی و شناساندن بیشتر این هنر بر جای مانده از نیاکانمان دانست و گفت: «بر ماست که ارزش این هنر را بیش از پیش بدانیم و بدان همت ورزیم».
منصوره شریفیصدر معاون سفارت جمهوری اسلامی ایران در ژاپن نیز روبان این نمایشگاه را بریدند و بر اهمیت فرش و این نماد فرهنگی و ملی کشورمان در بین دیگر کشورها پای فشردند.
بزرگترین نمایشگاه فرش ایران با نام «نمایشگاه فرش و فرهنگ ایران در ژاپن» در روزهای پایانی امسال در توکیو گشایش مییابد.
دکتر دارا بهروش رئیس اتحادیه فرش ایران در ژاپن در گفتگوی اختصاصی با گفت: «در راستای کوششهای چندین ساله اعضای اتحادیه فرش ایران در ژاپن از زمان بنیادگزاری آن در سال 1369 خورشیدی ما تلاش کردیم تا درباره تبلیغات و برگزاری نمایشگاههای گوناگون در ژاپن، طرح یک نمایشگاه فرهنگی و هنری جالبی تنظیم شده است که در سه روز پایانی اسفند ماه جاری و هم زمان با آغاز سال نو در محل سفارت جمهوری اسلامی ایران در توکیو برگزار خواهد شد. این نمایشگاه طبق برنامه پیشبینی شده در ساعت 17 عصر روز چهارشنبه 28 اسفند ماه و با حضور مدعوینی برگزار میشود که شامل برخی از مقامات بلندپایه دولتی و پارلمانی و علمی و هنری ژاپن و صاحبنظران و دستاندرکاران تراز اول ژاپنی در زمینه فرش ایران و نیز مقامات رسمی و بازرگانان ایرانی مقیم ژاپن است. این مراسم با سخنرانی جناب سید عباس عراقچی سفیر کشورمان در ژاپن و نیز دو نفر از ایرانشناسان ژاپنی صاحبنظر در زمینه فرش و یک مقام عالیرتبه کشورمان که برای شرکت در این مراسم گشایش این نمایشگاه دعوت شدهاند».
سهم ایران از بازار جهانی فرش دستباف به کمتر از 30 درصد رسیده است و با نهایت تاسف در ژاپن نیز شاهد سیر نزولی صادرات فرش دستباف ایران به این کشور هستیم.
رییس هیات مدیره اتحادیه فرش ایران در ژاپن روز جمعه در دفتر مرکزی این اتحادیه گفت: «زنگ خطر بی هویتی فرش دستبافت ایران روز به روز بیشتر شنیده میشود و همه تلاشگران پهنه فرش ایران بر پایه تجربیات ارزشمندشان به میدان بیایند و پیشنهادهایی را برای رونق بیشتر فرش دستبافت ایران در جهان بیان کنند».
ادامه مطلب ...خبرگزاری فارس: روابط عمومی مرکز ملی فرش ایران با انتقاد از برخی اظهار نظرها درباره ضرورت صنعتی شدن صنعت فرش دستباف ایران بر تولید فرشهای دستباف درآمیخته با هنر ایرانی تأکید دارد.
ادامه مطلب ...فرش به معنای الیافی گستردنی است و آنچه بر زمین گسترده شود . دست آفریده های پر نقش و نگار ایرانی ره آورد زندگی پر تلاش زنان و مردانی است که با شوریدگی نگاره ها و گرمی رنگ دل های پاک ممزوج شده است . این دست آفریده های خواب دار گره خورده که قالی ایران نام دارد .
قالی زیر اندازی است یک رو ، با تار و پرز و پود ضخیم و پود نازک و با گره . پیشینه قالی در ایران به دوره می رسد و در اینکه خاستگاه آن ایران بوده است شک و تردید وجود ندارد .هخامنشیان
ادامه مطلب ...قسمی از گلیم پرزدار منقش گرانبها که خالی نیز گویند. (ناظم الاطباء). مهمترین محصول صنعتی ایران در عصر حاضر قالی و قالیچه دست بافت است . قالی بافی از صنایعبسیار قدیم ایران است . میگویند که اسکندر کبیر وقتی برای اولین بار مقبره کوروش بزرگ را بازدید نمود مشاهده کرد که آن با قالی خیلی خوب پوشیده شده و نیز میگویند که در قصر تیسفون یا طاق کسری در زمان ساسانیان یک قطعه قالی وجود داشته که با جواهر و فلزات قیمتی پوشیده شده بود، ولی شرح این قالی آنقدر با افسانه آمیخته شده که نمیتوان آن را کاملاً باور کرد. در آسیای وسطی تکه های قالی قدیمی پیدا میشود که متعلق به ادوار قبل از اسلام است .در نقاشیهای بعضی از نقاشان قرون وسطی در اروپا قالی هائی نشان داده شده که می بایست ساخت ایران باشد. نمونه های اولیه قالی و قالیچه که در موزه ها و گنجینه های شخصی است و محققاً میتوان آنها را به ایران نسبت داد متعلق بزمان قبل از دوره صفویه است . علت اینکه از زمان قدیمتر از آن نمونه قالی بدست نیامده آن است که اغلب اشیاء صنعتی برای نگاه داشتن ساخته میشدند و قالی برای استعمال ، و اگرچه قالی نسبتاً بادوام است ، در نتیجه استعمال زیاد پس از مدتی کهنه شده از بین میرود. در قالیهای قدیمی کمتر نوشته ای دیده میشودکه تاریخ و محل ساخت آن را بطور تحقیق بتوان معین کرد. گمان میرود که بعضی از این قالی ها در تبریز در زمان حکمرانی سلاطین ترکمان و مغول که قبل از صفویه سلطنت میکردند ساخته شده باشد. بعضی از قالیهای قدیمی را به اواخر قرن نهم هجری (اواخر قرن پانزدهم میلادی )نسبت میدهند، زیرا نقشه های آنها خیالی تر و رنگآمیزی آنها با قالی های اوائل دوره صفویه فرق دارد. احتمال میرود که قالیبافی در زمان سلطنت طویل شاه طهماسب به اعلی درجه ترقی رسیده باشد. درجه تکامل صنعت دراین زمان میرساند که قالی بافی تاریخ قدیمی داشته و با اینکه نمونه هائی از ترقی آن در دست نیست معهذا ثابت میکند که دوره مدیدی طول کشیده تا به این درجه رسیده . چون محل ساخت اغلب قالی های اوائل این عصر معلوم نیست ، معمولاً قالی های دوره صفوی را از روی نقشه آنها طبقه بندی مینمایند. در میان نقشه های مختلف و مهمتر از همه طرحی است که در وسط ترنجی دارد. نمونه بسیار مشهور این قسم نقشه قالی مسجد اردبیل فعلاً در موزه ویکتوریا و البرت در لندن میباشد. آن فرش قالی بزرگی است که طول آن ده متر و نیم و عرض آن قدری کمتر از 5 متر و نیم است (5/34 فیت و 5/17 فیت ). از روی تخمین معین کرده اند که این قالی تقریباً 32 ملیون گره دارد! دور ترنج مرکزی را نقشهای کوچکی که به گل شاه عباسی موسوم است احاطه نموده و آن عبارت از نقش مدور یا بیضی شکلی است که وسط آن گل و دور آن را حلقه ای از گل با برگ گرفته در هر گوشه متن قالی یک چهارم ترنجی کشیده شده . یکی از خصائص این قالی بزرگ نمایش قندیل مسجد میباشد که در دو سر ترنج کشیده مثل اینکه از آن آویزان است
ادامه مطلب ...در میان طرحهای مختلف فرش جهان، طرحهای ایرانی جایگاهی مشخص و مقامی برجسته دارد. متأسفانه در سالهای اخیر بسیاری از کشورهای صادرکنندة فرش، طرحها و نقشههای ایران را تقلید کرده و وارد بازار مینمایند و بازار فرش را تصاحب کردهاند. کشورهای هندوستان، پاکستان، افغانستان، چین، مصر، رومانی، آلبانی و بعضی از کشورهای دیگر اکنون میداندار این بازارند که همگی نیز طرحهای مسروقة ایران را به کار میبرند. مثلاً هندوستان که در این زمان بزرگترین کشور صادرکنندة فرش است، بیش از پنجاه طرح ایرانی را مورد استفاده قرار میدهد. 65% تولید این کشور را فرشهایی تشکیل میدهد که از فرش ایرانی نسخهبرداری شدهاند.
ادامه مطلب ...