نگاهی به عملکرد مرکز ملی فرش ایران

نگاهی به عملکرد مرکز ملی فرش ایران از زمان تشکیل تا کنون بروشنی بر این مسئله تاکید دارد که نبود برنامه ای دراز مدت، مدیران را در لابیرنت بی انتهای سرگردانی دچار روزمرگی و قبول نتایج محدود نموده و تاثیر بیرونی آن بر بخش های مختلف به حکم قانون ظروف مرتبطه، عینا به سایر اجزاء و ارکان تولید و تجارت منتقل و منعکس گردیده است. از این رو در آستانه تحول در قوای مجریه و تصدی دولت جدید، بررسی ضرورتها و نیازهای این بخش، بدور از هرگونه تعلق و گرایش سیاسی، یکی از مهمترین رویکردهایی است که می تواند و باید مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و دستاندرکاران با بهره گیری از تجارب حرفه ای خود به تعریف انتظارات معقول و منطقی از دستگاه متولی فرش دستباف کشور بپردازند و با سهیم شدن در این همفکری راه رسیدن به شرایطی مطلوب و همه جانبه برای فرش کشور را هموار کنند. 

 بر متولی این بخش است که با بهره گیری از نظرات کارشناسان و دلسوزان، در تسهیل شرایط ناگواری که بدلایل مختلفی از جمله رکود سنگین اقتصاد جهانی روز به روز بر دشواریهای آن افزوده می شود همت گمارد. تجربه گذشته در تعامل این مرکز با دستاندرکاران بخش خصوصی تجربه ای ناخوشایند و رابطه ای یکجانبه و آمرانه بوده است. 

 نتیجه اینکه اعتبارات هزینه شده عملا نتوانسته اند کمترین بهبودی را در شرایط موجود و آتی فرش کشور فراهم کنند. مرکز ملی فرش ایران برای برون رفت فرش کشور از شرایط ناگوار موجود گزینه ای مهمتر و کارامد تر از تعامل واقعی و مشفقانه با بخش درگیر در تولید و تجارت پیش روی نداشته و توفیقات آتی فرش دستباف کشور بی تردید جز در سایه تعامل مبتنی بر التزام متقابل هر دو بخش خصوصی و دولتی قابل فرض نخواهد بود. از همین رو از دستاندرکاران و کارشناسان دعوت می شود تا با توجه به جمیع جهات و ملاحظات و به انگیزه کمک به ایجاد تشکیلاتی کارامد و موثر برای راهبری فرش کشور، نظرات و پیشنهادات خود را بر این مقوله افزوده و سهم خود را در اعتلای فرش کشور ایفا نمایند. منتظر دریافت نظرات شما و انتشار آن هستیم. 

مدیریت؛ چالش اصلی فرش دستباف کشور

    ضرورت حفظ، گردآوری و ثبت و ضبط دقیق ویژگی های اصیل این کالاهای هنری، در واقع ناظر بر ویژگی هایی است که چون حلقه هایی، سلسله تاریخی فرهنگ و هنر ما را معرفی کرده و تشکیل می دهد. حفظ این حلقه ها مانع از گسست روابط معقول و منطقی زنجیره تلاشهای علمی و فرهنگی ما است و اهمیت آن بسیار فراتر از آن است که بخواهد با ملاک ها و معیارهای اقتصادی و تجاری مقایسه گردد 

چه فرشی بخریم

- فرشیکه مواد مصرفی بکاررفته در آن شامل پشم، نخ و ابریشم کاملا از مواد طبیعی و عاری از مواد زاید باشد.

2- در رنگرزی مواد اولیه از رنگهای گیاهی استفاده شده باشد.

3- عاری از عیوب فنی مثل غلط بافی، دورستی، کجی، سره، شانه، کوبیدگی، بدقیچی بودن و عیوب دیگر باشد.

حفظ و نگهداری فرش دستبافت

در این بخش دستوالعملهای ساده ای که با رعایت آنها، فرش دستبافت شما از گزند صدمات در امان می ماند بیان می کنیم.
 این دستوالعمل ها در مورد فرشهای مصرفی می باشند و لازم است در مورد فرش های عتیقه با کارشناسان خبره مشورت شود:
 
 1- سطحی که فرش بر روی آن گسترده می شود باید صاف، خشک و عاری از گرد و خاک باشد.
 2- فرش بر روی سطح گچی یا خاکی یا آهکی نباید گسترده شود.
 3- بهتر است فرش روی موکت یا لاستیک و یا فرش دیگری پهن نگردد.
 4- هنگام نظافت فرش بهتر است پنجره ها باز باشد تا گرد و خاک ناشی از نظافت دوباره روی فرش ننشیند.
 5- درز های لابه لای سنگ فرش، سرامیک و یا موزاییک سطحی که فرش بر روی آن پهن می شود نباید خالی باشد زیرا مخفیگاه خوبی برای رشد بید خواهد بود.
 6- برای جلوگیری از بید خوردگی پشت فرش می توانید از مقداری پودر نفتالین یا نگزالت و یا مواد گیاهی مانند تنباکو استفاده کنید. دقت کنید که از این مواد در حد متعارف استفاده شود.
 7- چنانچه فرش دچار بید خوردگی شد. ابتدا باید سطحی که فرش روی آن قرار دارد را کنترل و تمیز نمود سپس نقاط بید خورده حتما باید ترمیم گردند تا هنگام شستشو قسمتهای کنار بید خوردگی آسیب نبینند.
 8- عامل بید خوردگی پشمهای ضد عفونی نشده، هوای شرجی و مرطوب ، و نگهداری فرش در محل های سربسته و متروک و یا عدم توجه ونظافت فرش می باشد. در صورتیکه فرش در محل های سربسته و متروک قرار دارد، باید هر ماه یکبار درب ها باز گردند و فرشها مورد بارزسی قرار گیرند.
 9- فرش در طول زمان استفاده باید شستشو گردد.
 10- در صورتیکه خودتان در نظر دارید فرش را شستشو کنید، اول آنرا کاملا تکان داده و گرد و غبار آنرا بگیرید و بعد شستشو را شروع کنید.
 11- شستشوی فرش با مواد پاک کننده دارای خاصیت اسیدی مانند کلروهیدروسولفیتها باعث کم دوامی و از بین رفتن تارهای فرش می شود. بهترین شوینده برای فرش صابونهای کم اسید می باشند.
 12- تنها فرشهای شرکت سهامی فرش است که امکان شستشو با آب و صابون را دارد، اگر فرشی که در آن از رنگهای شیمیایی استفاده شده است را می شویید امکان مخلوط شدن رنگها وجود دارد. لذا در مورد اینگونه فرشها با فروشنده خود مشورت کنید.
 13- روشویی فرش با هر نوع شامپو باعث پوسیدگی فرش می گردد. تبلیغاتی که در این مورد در مورد شامپوهای فرش می شود واقعیت ندارد.
 14- چنانچه آب روی فرش ریخت باید از فرش گرفته شود و آن قسمت کاملا خشک شود.
 15- اگر نوشابه و یا شربت یا غذا روی فرش ریخت آن قسمت باید به سرعت شستشو و خشک گردد.
 16- چنانچه رنگهای ساختمانی یا انواع چسبهای مایع روی فرش ریخت باید قبل از خشک شدن، آن قسمت کاملا شستشو و خشک گردد. در صورت وقوع این اتفاقات باید برای شستشو از اهل فن کمک گرفت
 17- از گذاردن مستقیم نوک تیز پایه صندلی، مبل و یا میز بر روی فرش خودداری کنید. در این موارد از زیر پایه های چوبی و یا پلاستیکی ساخته شده استفاده کنید.
 18- از تابش نور مستقیم آفتاب بر روی فرش جلوگیری کنید.
 19- برای یکنواخت ماندن سطوح فرش بهتر است هر شش ماه یک بار فرش سروته شود.
 20- از گذاردن گلدان و یا درختچه بر روی فرش یا کنار آن خودداری کنید. اغلب پوسیدگی فرشها ناشی از آبهای اضافی پای گلدانها می باشد.
 21- در نقاطی که آب و هوای آن گرم و مرطوب می باشد بهتر است از فرشهای تمام پشم استفاده شود. چرا که این فرشها رطوبت کمی جذب می کنند.
 22- فرشهایی که مورد استفاده قرار می گیرند باید قبل از فرسوده و نخ نما شدن مرمت شوند.

قالی ایرانی

قدیمی‌ترین نمونهٔ قالی ایرانی که یافته شده قالیچه‌ای است با نقوش اصیل هخامنشی که در گور یخ‌زدهٔ یکی از فرمانروایان سکایی در درهٔ پازیریک در ۸۰ کیلومتری مغولستان بیرونی پیدا شده و قالی پازیریک نامیده می‌شود. پژوهشگران این قالی را از دست‌بافت‌های پارت‌ها و یا مادها می‌دانند.

قالی ایرانی از دیرباز معروف و مورد استفاده بوده. گزنفون تاریخ‌نگار یونانی در کتاب سیرت کوروش می‌نویسد: «ایرانیان برای این‌که بسترشان نرم باشد قالیچه زیر بستر خود می‌گسترند.»

سالنامهٔ چینی سوئی‌سو در دورهٔ ساسانی از فرش پشمی ایران به عنوان کالای وارداتی به چین نام می‌برد.

فرش معروف بهارستان در کاخ تیسفون نیز به خاطر شکوهش بازتاب گسترده‌ای در ادبیات اسلامی داشته است.