مدیر یک تعاونی فرش و گلیم در شهرستان بافت استان کرمان گفت: فرش باید از زیرمجموعهی سازمانها و وزارتخانهها خارج شود و مانند ورزش، سازمان مستقل جدیدی داشته باشد.
فرحناز ایرانپور در گفتوگو با خبرنگار بخش صنایع دستی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، تصریح کرد: وزارت بازرگانی میخواهد فرش زیرمجموعهاش باشد، چون سود اقتصادی دارد، دیگر سازمانها هم اینطور فکر میکنند و در واقع، به خود فرش نمیپردازند.
وی ادامه داد: اگر فرش زیرمجموعهی معاونت صنایع دستی در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قرار گیرد، از این نظر که نمایشگاههای رایگان برای صنعتگران برگزار میکند، دارای مزایا میشود. تولیدکنندگان هم از این جریان سود میبرند و بهخاطر سودرسانی که برای این سازمان دارند، به نمایشگاههای رایگان دعوت میشوند؛ اما ممکن است، این اتفاق برای تمام تولیدکنندگان و بافندگان رخ ندهد.
او با مقایسهی دورانی که فرش زیرمجموعهی سازمان صنایع دستی بود، با اکنون که زیرمجموعهی وزارت بازرگانی است، گفت: وزارت بازرگانی نسبت به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قدرت اجرایی بیشتری برای محافظت از فرش دارد و تا کنون بیشتر برای فرش کار کرده و به مسألهی بازرگانی و صادرات آن پرداخته است. درحالیکه سازمان صنایع دستی وقتی فرش را در اختیار داشت، فقط به مقولهی هنری آن پرداخت. این وزارتخانه دست کم طرح بیمه را برای بافندهها و تولیدکنندگان اجرایی کرده است؛ اما معاونت هنرهای سنتی و صنایع دستی هنوز نتوانسته است، این طرح را اجرایی کند. دوسال است که مسؤولان این معاونت از ما اسامی هنرمندان فعال در حوزهی صنایع دستی را میخواهند. ما یکبار نام هنرمندان را ارائه کردهایم، ولی آنها دوباره نام این هنرمندان را میخواهند.
وی اظهار داشت: البته بافندههای فرش برای بیمه، هر ششماه حدود 55هزار تومان پرداخت میکنند. گفته میشود، بیمهی صنایع دستی به پرداخت این میزان پول نیاز ندارد و این برای هنرمند بهتر است؛ اما در هر حال، این بیمه از سوی متولی صنایع دستی هنوز اجرایی نشده است.
ایرانپور با اشاره به شرایط فرش در بازارهای خارجی و وجود رقیبهای قوی مانند چین، بیان کرد: وقتی به چین میرویم، با شهری به نام کرمان مواجه میشویم. من نمونههایی از فرش تولیدی این منطقه را دیدهام، بافت آن از فرش اصیل کرمان اصلا قابل تشخیص نیست. این فرش با کیفیت فوقالعاده خوب و قیمت ارزان تولید و به بازارهای جهانی عرضه میشود و مطمئنم که در بافت آن از طراحان و بافندههای ایرانی استفاده کردهاند. مسؤولان کشور و متولیان کنونی فرش واقعا در مقابل این مسأله چه کردهاند؟
وی افزود: دولت چین حامی تولیدکننده و بافنده است. کارگاههای متمرکز ایجاد کرده، نیازهای ضروری بافنده را تأمین کرده و مواد اولیهی باکیفیت را در اختیار تولیدکننده قرار داده و از تولیدکننده خواسته است، با صادرکننده ارتباط مستقیم داشته باشد. آنها دور از مسائل سیاسی و مالی به فرش میپردازند. درحالیکه در کشور ما تولیدکننده هیچ اهمیتی ندارد.
مدیر این تعاونی فرش و گلیم در شهرستان بافت گفت: مدتی است، یک قطعه زمین را برای ایجاد کارگاههای متمرکز فرش در بافت خریدهام؛ اما مسؤولان منطقه مدام ایراد میگیرند و فرماندار پیگیری جدی میکند تا ما این زمین را به ادارهی راهنمایی و رانندگی بافت واگذار کنیم. زمین هیچ مشکل قانونی ندارد، فقط موقعیت خوبی دارد و آنها میخواهند حتا این زمین را از ما بگیرند. واقعا تولیدکنندهی فرش در ایران چه جایگاهی دارد؟
وی ادامه داد: آیا مرکز ملی فرش واقعا توان و قدرت لازم و بودجهی کافی را برای حمایت از فرش دارد؟ اکنون در کشور ما ورزش بیشتر مطرح است یا فرش که پس از نفت، دومین کالای صادراتی ایران محسوب میشود؟ آیا نسل امروز، فرش ایران را به اندازهی نفت میشناسد؟ مسؤولان فقط دربارهی زیباییهای فرش صحبت میکنند، اما به آن بها نمیدهند و توجهی ندارند.
ایرانپور با تأکید بر اینکه دولت برای محافظت از فرش باید از آن واقعا حمایت کند، اظهار کرد: در دورهای، بهشکل بیرویه اجازه دادند که شرکتها و کارخانههای فرش ماشینی ایجاد شوند و آنها هم فرش بیکیفیت و با قیمت پایین تولید کردند. البته نمیشد جلوی این اتفاق را گرفت؛ اما نباید فرش دستبافت را هم رها میکردیم.
این تولیدکنندهی فرش و گلیم اضافه کرد: بسیاری از هنرهای اصیل و ارزشمند ایران مانند رنگرزی، کرباس، ابریشم، مخمل و زریبافی به این دلیل که مدام از مجموعهای جدا شدند و به مجموعهی دیگری پیوستند، از بین رفته و نابود شدهاند. حتا خاطرهی آنها محو شده است و نسل امروز اصلا خبری از آنها ندارد. حالا میخواهیم همین بلا را بر سر فرش بیاوریم. با این وضع حتما روزی میرسد که فرزندان ما اصلا فرش ایرانی را نشناسند.